Wydawca treści Wydawca treści

CZYNNIKI SZKODOTWÓRCZE – ABIOTYCZNE

Do czynników abiotycznych mających największy wpływ na poziom uszkodzeń drzewostanów RDLP w Szczecinie należą huraganowe wiatry, susze, przymrozki, podtopienia oraz szkody od śniegu (okiść).

W ostatnich latach najczęściej duże szkody powodują huraganowe wiatry, mające niejednokrotnie charakter trąb powietrznych. W 2007r. huraganowe wiatry poczyniły w drzewostanach największe szkody, jakie odnotowano w ostatnim 20 – leciu (porządkując uszkodzone drzewostany pozyskano  670 tys. m3 drewna).  W 2017r. odnotowano kolejne istotne szkody spowodowane przez huraganowe wiatry. Największe szkody odnotowano w nadleśnictwach: Mieszkowice, Bolewice, Chojna, Ośno Lubuskie, Sulęcin, Barlinek, Dębno, Rzepin. W 2018r. pozyskano 623,1 tys. m3 drewna z cięć sanitarnych, w tym 505 tys. m3 wywrotów i złomów, powstałych głównie w końcu 2017r. W 2019r. pozyskano 452 tys. m3 drewna z cięć sanitarnych, w tym 128 tys. m3 wywrotów i złomów, które wystąpiły w istotnie mniejszym rozmiarze niż w roku poprzednim. W 2020 r. szkody powstałe w wyniku wiatrów wyniosły 77 tys. m3, natomiast w 2021 r. szkody były najniższe od 2008 r. i wyniosły 53 tys. m3.

W maju oraz lipcu 2014 r. na terenie Nadleśnictw: Ośno Lubuskie, Dębno, Różańsko i Rzepin miały miejsce w skali dotychczas niespotykanej  silne gradobicia połączone z huraganowym wiatrem. Grad o średnicy dochodzącej do 5 cm zniszczył korony drzew starszych drzewostanów, dotkliwie uszkodził również uprawy i młodniki. Szkody od gradobicia odnotowano na łącznej powierzchni 3100 ha (uprawy, młodniki i drzewostany starsze). Najbardziej uszkodzone drzewostany zaczęły obumierać i proces ten postępował sukcesywnie. Służby terenowe w nadleśnictwach przy wsparciu Zespołu Ochrony Lasu w Szczecinku i RDLP monitorowały uszkodzone drzewostany z uwagi na zagrożenia ze strony szkodników owadzich i grzybów patogenicznych oraz postępujący proces ich zamierania. Podjęte zostały decyzje dotyczące wykonania cięć o charakterze sanitarnym, polegających na usunięciu martwych i zamierających drzew. W ich wyniku do końca 2015 r. uprzątnięto ok. 2255 ha drzewostanów oraz pozyskano w ramach sanitarnego porządkowania lasu 122 tys. m3 drewna. Zagrożone drzewostany objęto staranną obserwacją ich stanu sanitarnego, i na tej podstawie podejmowano dalsze, adekwatne do potrzeb działania ochronne i hodowlane. W 2017r. miało ponownie miejsce gradobicie połączone z huraganowym wiatrem, które wyrządziło szkody na powierzchni 70 ha  w drzewostanach Nadleśnictwa Chojna. W 2019 r. szkody od gradobicia wystąpiły w Nadleśnictwie Łobez na powierzchni ok. 94 ha.

W ciągu ostatnich lat (do 2015 r.) obserwowano wzrost powierzchni podtopionych drzewostanów, natomiast w wyniku suszy w 2015 r. nastąpiło zmniejszenie powierzchni podtopionych. W 2017r. na skutek dużej ilości opadów ponownie nastąpił wzrost powierzchni podtopionych, na których wystąpiły szkody. W 2018 r. w wyniku kolejnej suszy powierzchnia podtopień zmalała i w skali RDLP wykazano 645 ha uszkodzonych drzewostanów, w tym 110 ha upraw i młodników oraz ok. 0,1 ha szkółek. W 2019r. ponowna susza skutkowała dalszym zmniejszeniem się powierzchni podtopionej do 247 ha, w tym 31 ha upraw i młodników oraz 0,14 ha szkółek. W 2020r. powierzchnia podtopień uległa zwiększeniu i wyniosła 480 ha. Duży wpływ na rozmiar podtopień mają bobry, których działalność powoduje coraz większe szkody, które klasyfikowane są jako szkody biotyczne (od zwierzyny).

Cyklicznie znaczne szkody powodowane są przez spóźnione przymrozki. Największe szkody odnotowano w 2004r. na powierzchni około 6400 ha. Uszkodzeniu uległy wówczas głównie gatunki liściaste (dąb i buk). Istotniejsze szkody od przymrozków w szkółkach i uprawach odnotowano także w 2011r. na pow. 3824 ha, w 2012r. na pow. 785 ha.  W 2018r. szkody te wystąpiły na  niewielkiej pow. 82 ha. W 2019r. wyniosły 2028 ha, w tym 1992 ha upraw i młodników. W 2020r. uległy zwiększeniu i wyniosły 3277 ha, w tym 3109 ha upraw i młodników. W 2021 r. szkody od przymrozków odnotowano na niewielkiej powierzchni 44 ha.

Niedobory opadów w latach 2002 – 2003 w powiązaniu z długotrwałymi okresami wysokich temperatur w następnych latach (2006, 2008) spowodowały w wielu rejonach obniżenie poziomu wód gruntowych. Wpłynęło to na obniżenie kondycji zdrowotnej głównie drzewostanów dębowych. Objawiło się to brakiem rozwoju liści w wierzchołkowej części koron. Uszkodzone drzewostany zregenerowały aparat asymilacyjny, ale w części była to regeneracja niepełna. Na te niesprzyjające zjawiska nałożył się dodatkowo żer szkodników liściożernych oraz wzmożone występowanie szkodników wtórnych.

W 2008r. w okresie wiosny i lata w wyniku długotrwałej suszy uszkodzonych zostało około 5.2 tys. ha drzewostanów. Najbardziej ucierpiały uprawy (4.8 tys. ha) i młodniki (280 ha). Sprzyjające warunki klimatyczne w drugiej połowie 2008r. sprawiły, że uszkodzone gatunki częściowo zregenerowały aparat asymilacyjny i stan upraw i młodników w 2009r. poprawił się. W 2016r. szkody z tego powodu wystąpiły na pow. 442 ha, głównie w drzewostanach sosnowych i świerkowych.  Był to efekt suszy, która miała miejsce w 2015 r. W wyniku porządkowania osłabionych drzewostanów wykonano 8 ha zrębów sanitarnych oraz usunięto ok. 10,4 tys. m3 posuszu. W 2018 r. w wyniku kolejnej suszy szkody odnotowano na pow. ok. 3300 ha, głównie w uprawach i młodnikach – 2342 ha i d-stanach starszych – 962 ha. W 2019 r. szkody od suszy wystąpiły na powierzchni 2651 ha, w tym w młodnikach 694 ha i w d-stanach starszych 1957 ha. Szkody od suszy w 2020 r. wystąpiły na powierzchni 3924 ha, głównie w drzewostanach starszych – 3477 ha, natomiast w 2021 r. objęły obszar 3012 ha w tym 2700 ha  drzewostanów starszych.

 

 

 


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

„Wybrane karty z historii Nadleśnictwa Bolewice”.

„Wybrane karty z historii Nadleśnictwa Bolewice”.

Nadleśnictwo Bolewice (RDLP w Szczecinie) wydało publikację pt.: „Wybrane karty z historii Nadleśnictwa Bolewice. Wydanie drugie rozszerzone”.

Pierwsze opracowanie wydane zostało z okazji 170-lecia nadleśnictwa i spotkało się z dużym zainteresowaniem ze strony osób związanych z regionem i pracą w lasach.

Udało się nam zgromadzić dodatkowy materiał i przygotować nowe rozdziały dotyczące, m.in. najnowszych zdarzeń realizowanych w ramach gospodarki leśnej, leśnych mogił w leśnictwie Węgielnia, miejsca pamięci w Bolewicku, wojny granicznej i granicy w okolicach Bolewic, powojennych wspomnień nadleśniczego Nadleśnictwa Lewice. Wzbogaciliśmy je o historyczne wycinki z gazet dotyczące nadleśnictwa oraz o krajoznawcze walory tego obszaru – mówił dr inż. Grzegorz Gaczyński, nadleśniczy Nadleśnictwa Bolewice. Historia naszego nadleśnictwa i terenów na którym ono powstało, to zawiły, trudny i niejednokrotnie tragiczny splot losów dwóch narodów polskiego i niemieckiego, żyjących na pograniczu oraz losów osadników różnych narodowości, sprowadzonych na te ziemie by je zagospodarować. Najnowsza historia tych terenów spowodowała, że miejsca, w których dawni mieszkańcy żyli i uprawiali ziemię, niejednokrotnie po wykarczowaniu lasu i osuszeniu terenu, obecnie w dużej części znów porasta las. Historia zatem zatoczyła koło  – dodaje.   

 

Spotkanie promujące drugie wydanie monografii odbyło się w Bolewicach 24 listopada br. Poszczególne, nowe rozdziały publikacji prezentowali ich autorzy. Całość wzbogacił koncert muzyczny. Obecny na spotkaniu dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie Andrzej Szelążek mówił, iż – bardzo istotne jest gromadzenie materiałów, ich utrwalanie, między innymi poprzez takie wydawnictwa jak „Wybrane karty z historii Nadleśnictwa Bolewice” i ich przekazywanie następnym pokoleniom. To ważne aby ocalić od zapomnienia zarówno informacje o gospodarce leśnej, ludziach pracujących w lasach, jaki i o otoczeniu w którym leśnicy żyli i żyją obecnie. Dlatego też wydana publikacja ma dużą wartość – dodał.

 

Wśród przybyłych na spotkanie osób byli, m.in. starosta nowotomyski Andrzej Wilkoński, wicestarosta powiatu międzychodzkiego Waldemar Górczyński, wójt Gminy Pszczew Józef Piotrowski, dyrektor Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie Ewa Jedlikowska, komendant Powiatowej Policji w Nowym Tomyślu Mirosław Gogołek, nadleśniczowie z sąsiednich nadleśnictw, przedstawiciele lokalnych samorządów i organizacji, szkół i ośrodków kultury oraz byli i obecni pracownicy Nadleśnictwa Bolewice.

 

Tekst: J. Sojka

Fot. J. Kozłowski