Wydawca treści Wydawca treści

Rezerwaty Przyrody

Rezerwaty przyrody obejmują obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.

W 33 nadleśnictwach RDLP w Szczecinie zostały ustanowione 93 rezerwaty przyrody o łącznej powierzchni 6 041 ha. Ilościowo najwięcej znajduje się w Nadleśnictwie Gryfino - 8,
w Nadleśnictwie Rokita – 7, Chojna - 6, po 5 w nadleśnictwach: Karwin i Strzelce Krajeńskie oraz po 4 w nadleśnictwach: Bierzwnik, Bogdaniec, Łobez, Resko i Trzciel.

Powierzchnia, w istotnym stopniu różni się w poszczególnych rezerwatach przyrody – od 1,00 ha w rezerwacie „Olszyna Źródliskowa pod Lubiechowem Dolnym” (Nadleśnictwo Chojna) do 1352,43 ha w rezerwacie „Olszanka” (Nadleśnictwo Goleniów).

Najstarszymi rezerwatami przyrody są: „Bukowe Zdroje im. Prof. Tadeusza Dominika”, „Buczynowe Wąwozy im. Prof. Floriana Celińskiego”, „Trawiasta Buczyna im. Prof. Stefana Kownasa”, „Źródliskowa Buczyna im. Jerzego Jackowskiego” i „Kołowskie Parowy im. Józefa Lewandowskiego” w Nadleśnictwie Gryfino, utworzone w 1956 r.

Dla 80 rezerwatów przyrody zostały ustanowione plany ochrony a dla 11 - zadania ochronne.

W zależności od przedmiotu ochrony rezerwatu przyrody klasyfikujemy je na kilka rodzajów. Na obszarze naszej dyrekcji są to: 43 rezerwaty leśne, zajmujące powierzchnię blisko 2 287 ha, 20 rezerwatów torfowiskowych o powierzchni 2 409 ha, 9-florystycznych, 9-faunistycznych, 5-krajobrazowych, 2-przyrody nieożywionej, 2-wodne, 3-stepowe.

Rezerwaty przyrody w całości lub jego części mogą podlegać ochronie ścisłej, czynnej
i krajobrazowej.

Korzystanie z walorów przyrodniczych rezerwatów przyrody jest możliwe wyłącznie w postaci wyznaczonych przez właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska szlaków, tras
i miejsc.  Ruch turystyczny jest skanalizowany w sposób kontrolowany, bez szkody dla chronionej przyrody.

 

Wybrane przykłady rezerwatów przyrody, wg rodzajów:

  • leśny - „Nadmorski bór bażynowy w Mrzeżynie” w Nadleśnictwie Gryfice, gdzie celem ochrony jest zachowanie w pełni wykształconego zbiorowiska leśnego boru bażynowego (124-letniego drzewostanu sosnowego wykształconego w karłowatej postaci) na typowym siedlisku wydm nadmorskich oraz ochrona bogatych gatunków charakterystycznych dla tego zespołu roślinnego. Obszar rezerwatu stanowi jeden z najlepiej zachowanych na polskim wybrzeżu fragmentów boru bażynowego. Powierzchnia: 8,92 ha.
  • torfowiskowy - „Olszanka” w Nadleśnictwie Goleniów, gdzie celem ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych i naukowych torfowiska bałtyckiego, borów bagiennych i olsów oraz rzadkich i ginących gatunków ptaków i ssaków. Łączna powierzchnia: 1354,40 ha, w tym 1352,43 ha na terenie nadleśnictwa.
  • florystyczny - „Karsiborskie paprocie” w Nadleśnictwie Międzyzdroje, gdzie celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych najliczniejszego na Pomorzu Zachodnim stanowiska paproci – długosza królewskiego oraz wiciokrzewu pomorskiego. Powierzchnia: 38,10 ha.

  • faunistyczny - „Świdwie” w Nadleśnictwie Trzebież. Pierwotnie rezerwat przyrody pod nazwą Jezioro Świdwie utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych terenów lęgowych żurawia oraz innych gatunków ptaków wodno-błotnych. W owym czasie ochroną rezerwatową objęto teren niecki jeziora z występującymi wodami, szuwarami, bagnami i olsami. W 1984r. został wpisany na listę obiektów Konwencji Ramsar, w 1988r. został powiększony rezerwat. Obecnie celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie zarastającego jeziora Świdwie oraz przyległych lasów i innych gruntów, stanowiących ostoję licznych gatunków ptaków, jak również będących miejscem odpoczynku i żerowania ptaków przelotnych. Powierzchnia rezerwatu: 891,28 ha, w tym 253,45 ha w zarządzie Nadleśnictwa Trzebież.

  • przyrody nieożywionej - „Skalisty Jar Libberta” w Nadleśnictwie Choszczno, gdzie celem ochrony jest zachowanie unikatowego na Pomorzu Zachodnim stanowiska czwartorzędowych form skalnych, utworzonych z piaskowców, zlepieńców spojonych węglanem wapnia, walorów krajobrazowych wąwozu kształtowanego przez erozję wodną i procesy stokowe oraz zachowanie wykształconych, cennych siedlisk przyrodniczych wraz ze stanowiskami gatunków chronionych, rzadkich i zagrożonych. Powierzchnia rezerwatu: 32,31 ha.

  • stepowy - „Wrzosowiska Cedyńskie im. inż. Wiesława Czyżewskiego” w Nadleśnictwie Mieszkowice, gdzie celem ochrony jest zachowanie wzgórz pokrytych wrzosowiskami oraz stanowisk roślinności kserotermicznej, utrzymanie bioróżnorodności i organizacji socjalnej organizmów charakterystycznych dla terenów otwartych - wrzosowisk, muraw kserotermicznych i napiaskowych. Powierzchnia rezerwatu przyrody: 72,02 ha.

  • wodny - „Rzeka Rekowa” w Nadleśnictwie Resko, gdzie celem ochrony jest zachowanie czystej wartkiej rzeki Rekowa z rzadką roślinnością, w tym krasnorostem Hildenbrandtia rivularis oraz zachowanie i utrzymanie przyległych olszowo-jesionowych lasów łęgowych, grądów grabowych na zboczach i roślinności źródliskowej. Powierzchnia rezerwatu: 48,70 ha.
  • krajobrazowy - „Przełom Rzeki Wołczenicy” w nadleśnictwach: Nowogard i Rokita, gdzie celem ochrony jest zachowanie młodoglacjalnego krajobrazu z przełomem rzeki Wołczenicy wraz ze zróżnicowaną florą i szatą roślinną porastającymi jego strome i skaliste brzegi. Powierzchnia rezerwatu wynosi 49,11 ha, w tym 24,18 ha w zarządzie Nadleśnictwa Nowogard i 22,78 ha - Nadleśnictwa Rokita.

 

 

Opr.: Wydział Ochrony Lasu


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Woda w lesie - Światowy Dzień Mokradeł 2023

Woda w lesie - Światowy Dzień Mokradeł 2023

Lasy zajmujące około ⅓ powierzchni Polski mają bardzo duży wpływ na gospodarkę wodną całego kraju, a także stanowią jeden z najważniejszych rezerwuarów słodkiej wody.

Woda w ekosystemach leśnych gromadzi się nie tylko w zbiornikach wodnych i glebie, a także  drzewach, krzewach i roślinach zielnych. Dzięki swojej budowie szczególną rolę w retencjonowaniu wody mają mszaki. W szczecińskich lasach występują licznie różne mokradła, wśród nich torfowiska, niewielkie zbiorniki wodne, bory i lasy bagienne oraz źródliska z rzadkimi gatunkami roślin (ryc. 1-2).

Nadleśnictwa nadzorowane przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Szczecinie podejmują działania służące utrzymaniu urządzeń mających na celu kształtowanie zasobów wodnych. W ramach projektów budowane są nowe urządzenia wodne na przykład: zastawki, przepusty piętrzące lub zbiorniki wodne (ryc. 3). Leśnicy podejmują działania z zakresu ochrony czynnej, których celem jest przywracanie właściwych warunków wilgotnościowych lasom w dolinach cieków, torfowiskom
i użytkom zielonym.

W ostatnich latach obserwowane są problemy związane z niedoborami wody w lasach. Bezśnieżne zimy, mała ilość opadów szczególnie w okresach wzmożonego zapotrzebowania roślin drzewiastych na wodę, przyczyniają się do osłabienia drzew, które stają się bardziej podatne na ataki szkodników. Aktualnie trwają przygotowania do projektu o zasięgu krajowym, którego celem będzie poprawa stanu zachowania siedlisk hydrogenicznych na gruntach leśnych.

 

Tekst: Zespół ds. Ochrony Zasobów Przyrodniczych